Zwangerschap per trimester: wat gebeurt er in het eerste, tweede en derde trimester?

/Carola van der Kooij

Zwanger zijn is een bijzondere reis vol verrassingen en nieuwe ervaringen. Van de eerste positieve test tot de dag dat je je baby eindelijk in je armen sluit, er staat je een onvergetelijke tijd te wachten. De komende negen maanden zul je ontdekken hoe je lichaam verandert, wat je wel en niet kunt eten, en welke sporten veilig zijn.

En dan zijn er nog alle praktische zaken: kies je voor controles in bij een verloskundige of moet je vanwege medische reden naar het ziekenhuis? Welke spullen heb je écht nodig voor de baby? En hoe bereiden jij en je partner zich mentaal voor op de komst van jullie kindje?

In deze blog deel ik handige tips en adviezen, speciaal voor elk trimester van je zwangerschap. Zo kun je volop genieten van deze unieke periode!

Een zwangerschapsmassage kan helpen om te ontspannen tijdens deze bijzondere periode. Je leest er hier alles over.

Wat zijn de drie trimester van de zwangerschap?

Er van uitgaande dat je 9 maanden zwanger bent en dat elk trimester 3 maanden is, wordt elk trimester als volgt ingedeeld:

  • Trimester 1: is van week 1 t/m week 12 De baby groeit razendsnel, terwijl jij misschien last hebt van ochtendmisselijkheid en extreme vermoeidheid.
  • Trimester 2: Van week 13 tot en met week 27. Vaak de 'golden glow period' van de zwangerschap, waarin veel klachten afnemen en je de eerste schopjes van je kleintje kunt voelen (rond 18 weken).
  • Trimester 3: Van week 28 tot en met de geboorte (week 40-42). Je baby maakt zich klaar voor de buitenwereld, en jij bereidt je mentaal en fysiek voor op de bevalling.

Elk trimester heeft zijn eigen unieke ontwikkelingen en klachten voor mama, zowel op lichamelijk als emotioneel vlak. Ook voor je partner is dit een spannende tijd. De steun van een luisterend oor, geduld en een helpende hand maakt deze zwangerschap een stuk aangenamer.

Eerste trimester zwangerschap

De eerste fase, het eerste trimester van de zwangerschap, is vaak vol nieuwe gewaarwordingen. In het begin van je zwangerschap maakt je lichaam grote veranderingen door. Van gevoelige borsten tot de beruchte ochtendmisselijkheid, en van extreme vermoeidheid tot stemmingswisselingen: je zult al snel de eerste zwangerschapssymptomen ervaren die veel aanstaande moeders herkennen.

Veelvoorkomende symptomen:

  • Ochtendmisselijkheid: helaas krijgen heel veel vrouwen hier last van. Dit komt door hormonale veranderingen, met name een toename van het hormonen HCG en oestrogeen, en het foetale hormoon GDF15. Mijn advies; eet kleine porties gedurende de dag en zorg ervoor dat je maag nooit helemaal leeg is. Voedingsmiddelen rijk aan zink (zoals volkorenproducten en noten) en vitamine B6 (zoals bananen en vis) kunnen verlichting bieden.

    Wanneer is het gewoon ochtendmisselijkheid en wanneer is het meer dan dat? Je leest het in deze blog.

  • Gevoelige borsten: vanaf ongeveer 4 weken kun je merken dat je borsten en tepels gevoeliger aanvoelen doordat je lichaam meer vocht vasthoudt.
  • Vermoeidheid: Rond week 10 voelen veel vrouwen zich extreem moe. Je baby groeit snel en je hormoonhuishouding verandert, waardoor je sneller uitgeput bent. Luister goed naar je lichaam, neem voldoende rust en ga op tijd naar bed of neem een paar dagen vrij. Een zwangerschapsmassage door een gespecialiseerde masseur kan ook helpen om te ontspannen en misselijkheid te verminderen.

Rond 7-8 weken kun je een vitaliteitsecho maken, dit is de eerste trimester echo. Hierin word gekeken of het hartje klopt, het vruchtje in de baarmoeder bevindt en hoeveel vruchtjes er zijn. Ook wordt de grootte gemeten en krijg je de uitgerekende datum.

Veel vrouwen vinden het eerste trimester mentaal het zwaarst vanwege de combinatie van lichamelijke klachten (misselijkheid, vermoeidheid) en de stress over de miskraamkans. De kans op een miskraam is het grootst tot week 12. Houd in gedachten dat een miskraam vaak een natuurlijk verschijnsel is, veroorzaakt door een fout in de aanleg van het vruchtje. Er kan al tijdens de eerste delingen van de bevruchte eicel iets misgaan. Er ontstaat dan geen goede embryo en hierdoor kan het vruchtje niet goed verder groeien.

Rol van de partner het eerste trimester

In het eerste trimester kan je zwangere partner veel last hebben van vermoeidheid en stemmingswisselingen. Hormonale schommelingen spelen hier een grote rol. Door haar te ondersteunen met dagelijkse taken en geduldig te zijn, kun je haar enorm helpen. Na de eerste drie maanden keert haar energie vaak weer terug.



Tweede trimester zwangerschap

Je hebt het eerste trimester overleefd, je kindje groeit volop en je zult waarschijnlijk meer energie en drang hebben om meer leuke dingen te doen. Voor veel vrouwen is de tweede trimester daarom dan ook de fijnste periode.

Veel voorkomende klachten in de tweede trimester zijn jeuk en extra gewicht; Als gevolg van de groei van je baby breidt je huid zich uit. Dit kan jeuk veroorzaken op je buik, maar ook op je borsten. Je borsten zijn groter en je tepels zullen donkerder zijn. Je kunt je huid hydrateren met een lekkere lotion om striae te voorkomen en de jeuk te verlichten.

Vrouwen komen gemiddeld 12 kilo aan tijdens de zwangerschap. Je baby neemt slechts 3500 gram van deze extra kilo's mee. Maar wat zijn die andere kilo’s dan?

  • Vruchtwater 800 gram
  • Placenta (een orgaan dat nog niet bestond!) 650 gram
  • Toegenomen Bloedvolume van mama 1250 gram
  • Borstweefsel 400 gram
  • Baarmoederweefsel 1000 gram
  • Extra energievoorraden 2100 gram
  • Verhoogd lichaamsvocht 2000 gram
  • Your Joy, (jouw Baby!) 3500 gram maakt een totaal van circa 12 kilo

Het is een mythe dat je voor twee moet eten. Als je gevarieerd en gezond eet en drinkt, krijgen jij en je baby voldoende voedingsstoffen binnen. Zorg ervoor dat je de volgende voedingstoffen en supplementen binnen krijgt in het tweede trimester:

  • Calcium voor de groei van de botten van de baby (bijv. melk en kaas),
  • IJzer voor het extra bloedvolume (bijv. vlees, volkorenbrood, volkoren rijst en macaroni, muesli, groenten en fruit),
  • Eiwit voor de groei van je placenta, borsten en groei baby (bijv. melk, vis, vlees, kip, noten en eieren),
  • Vitamine C verhoogt de weerstand en bevordert de ijzeropname (bijv. groenten en fruit),
  • Vezels voorkomen constipatie (bijv. volkorenproducten, groenten (gekookt en rauw) en vers en gedroogd fruit (vetarm),
  • Margarine voor extra vitamine A en D.

Ik heb ook een blog geschreven over het belang van Omega-3 in je dieet: Je leest de blog hier.

Je nieren moeten extra hard werken tijdens je zwangerschap. Om ze te helpen hun werk te doen, mag je meer drinken dan normaal. Drink water, (kruiden)thee (zonder suiker) of sappen zonder toegevoegde suikers.

Rol van de partner het tweede trimester

Zorg ervoor dat je foto's maakt van de groeiende buik van de geweldige moeder van je baby. Elke maand zie je met een nieuwe foto hoe je baby groeit. Cadeautip: Geef haar een zwangerschapsmassage cadeau, ze doet dit zware werk voor jullie en mag best beloont worden! Bestel een Cadeaubon

Derde trimester zwangerschap

Je baby is levensvatbaar! Als je nu zou bevallen van je baby, is het levensvatbaar, hoewel je vroeg geboren baby wel naar de couveuse afdeling zal moeten gaan. De beste plek voor je baby om te groeien is echter in jouw buik totdat hij helemaal volgroeid is en de bevalling vanzelf begint.

Het laten groeien van een baby kan je lichaam extra belasten en kan pijn in het bekken gebied veroorzaken. In het derde trimester zijn de lage rug- en bekkenpijn de meest voorkomende zwangerschap klachten. Ook het slapen wordt moeilijker gevonden door de grote buik en het vaak naar de wc moeten voor kleine plasjes. Hieronder geef ik je een aantal tips die je kunt doen om de pijn te minimaliseren.

  1. Veilige lichaamsbeweging tijdens de zwangerschap om je rug en buik te versterken, zoals wandelen, zwemmen, zwangerschapsyoga en pilates.
  2. Verbeter je houding; de juiste houding aannemen bij het werken, zitten, slapen. Een goede houding is cruciaal voor een optimale lichaamsfunctie en leidt tot een beter welzijn.
  3. Warmte kruik en/of koud ijspack
  4. Zwangerschap Massage; Verzorg je lichaam met een regelmatige zwangerschapsmassage. Dit kan al vanaf het eerste trimester veilig tot aan je uitgerekende datum. Uit onderzoek blijkt dat regelmatig massages tijdens de zwangerschap de duur van de bevalling verkort en de pijn in lage rug en bekken vermindert.Boek hier jouw massage
  5. Luister goed naar je lichaam en doe alleen wat goed voelt voor je lichaam. Als je pijn hebt, neem dan even de tijd om uit te rusten of doe zelfs een kleine oefening, zoals op de grond liggen met je bilspieren tegen een stoel en je benen in tafelpositie bovenop de stoelzitting. Je onderrug heeft nu rust en er is een goede bloedcirculatie naar je bekkengebied. Je kunt het meerdere keren per dag gedurende 5 minuten doen.

Als voorbereiding op de bevalling kun je samen met je partner een bevallig cursus doen of leren over het daadwerkelijke proces van de bevalling. Als dit je eerste zwangerschap is, wordt 20 uur als normaal beschouwd als bevalligs tijd voor een nieuwe moeder. Voor een tweede baby zal het korter zijn. Als je deelneemt aan een bevallingscursus, leer je ook hoe je met de weeën kunt omgaan en wat je partner kan doen om de pijn te verlichten en je tijdens het proces te ondersteunen. Door je erin te verdiepen zul je samen met meer vertrouwen de bevalling in gaan.

Het laatste trimester is een goed moment om na te denken over het geven van moedermelk of flesmelk. Onderzoekers en de Wereldgezondheidsorganisatie raden vrouwen aan om borstvoeding te geven en hulp en ondersteuning te zoeken bij zorgverleners zoals verloskundigen, lactatiedeskundigen, consultacy bureaus als het moeilijk wordt. Weet dat je moedermelk een complete voeding is die alle voedingsbehoeften van de baby voor de eerste zes maanden van het leven bevat en dat het verreweg de beste keuze is die je voor je baby kunt maken.


Rol van de partner het derde trimester

Lees alle boeken die je kunt krijgen over zwangerschap en bevalling. Je partner zal het waarderen dat je interesse hebt en dat je 100% voorbereid wilt zijn op de komende taak.

Je kunt haar ook niet genoeg bedanken voor het dragen van je dierbare baby. Uiteindelijk had niemand anders dit beter voor je kunnen doen!